Participatie en Herstel 2 - 2018

Recensies van diverse boeken

Het Maatjes Psychiatrie Delft, een succesvol vrijwilligersproject van GGz Delfland in Delft en Humanitas, richt zich op langdurige cliënten GGz met een minimaal netwerk. Het bestond in 2017 tien jaar en voldoet ruimschoots aan de verwachtingen. Initiator Freek Boon vertelt erover.
In 2007 vond de aftrap plaats van het project in Delft voor langdurige cliënten. GGz Delfland ging samenwerken met de plaatselijke afdeling van Humanitas. Het idee voor dit Maatjesproject ontstond vanuit mijn contacten als humanistisch geestelijk verzorger met mensen in de langdurige zorg.

Lezing door Lara de Brito, wethouder van de gemeente Wageningen, tijdens het Helden van de Wijk festival, op 31 oktober 2017

Man on Wire is een onwaarschijnlijk mooie documentaire over hoe het Philippe Petit in 1974, na een met militaire precisie geheime voorbereiding,
op grandioze wijze lukt om een kabel te spannen tussen de Twin Towers en honderden meters boven de grond koorddanst terwijl de wereld vol bewondering en onmachtig toekijkt.

Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is een psychosociale interventie die is gebaseerd op de gedragspsychologie. ACT wordt inmiddels breed toegepast bij onder andere angst, depressie, pijn, psychose en autisme. ACT bestaat uit zes processen: (1) acceptatie (ruimte maken voor vervelende ervaringen), (2) defusie (afstand nemen van je gedachten), (3) het Zelf (flexibel omgaan met je zelf (beeld)), (4) mindfulness, (5) waarden (stilstaan bij wat echt belangrijk voor je is) en (6) toegewijd handelen. De rationale onder ACT is dat deze processen leiden tot psychologische flexibiliteit (1).

In de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg is een beweging gaande naar Herstelondersteunende zorg, of beter gezegd: herstelgerichte hulpverlening.
Er zijn weinig ggz-instellingen die het begrip herstel nog niet hebben omarmd. Maar de omslag – want dat is het – naar herstelgerichte hulpverlening gaat niet vanzelf. Het denken vanuit oude, voornamelijk medische kaders zal moeten plaatsmaken voor andere invalshoeken. Een benadering vanuit het sociaal werk kan daarbij helpen.
Tegelijk met een inhoudelijke accentverschuiving naar herstelondersteuning vindt een belangrijke verandering in de organisatievorm in de GGz plaats: de ambulantisering van de zorg. In dit artikel wordt de samenhang tussen herstelondersteuning en ambulante hulpverlening geschetst, waarbij duidelijk gemaakt wordt dat sociaal werkers hierbij een belangrijke plaats dienen te hebben.

Het overlijden van Frank van Hoof op 6 november 2017 kwam totaal onverwacht. Van de ene op de andere dag was hij weg. Nooit meer bellen of mailen om wat informatie te delen. Nooit meer even van gedachten wisselen over de nieuwste ontwikkelingen
in de ggz. Het was onwezenlijk. Frank was een ideale gesprekspartner. Allereerst was hij ontzettend aardig. Daarnaast wist hij geweldig veel. En bovendien was hij iemand die rustig en diep over de zaken nadacht. Die combinatie van alles was een
verademing in de wereld van de ggz, die soms zo ondoorzichtig en gepolariseerd is.

Inhoudsopgave

(on)breekbaar is een community art project over kwetsbaarheid en kracht. Kunst en creativiteit is het middel om mensen met elkaar in contact te brengen en te verbinden. In het werk van (on)breekbaar zijn ‘kistjes’ een terugkerend fenomeen. Jeannette Claessen en Yvette van Kessel zijn de initiatiefnemers. Beiden zijn trainer, coach en beeldend kunstenaar. In het project werken zij samen met een netwerk van trainer-coaches, beeldend kunstenaars, vrijwilligers en ambassadeurs. In dit artikel komen Jeannette en Yvette aan het woord. Roelanda Prins vertelt wat een van de programma’s voor haar heeft opgeleverd.

Van der Pas (2002) gaf aan dat zowel vaders als moeders in het contact met professionele zorg de erkenning van dagelijkse problemen rondom ouderschap soms missen en ook de legitimatie om als ouder te falen. Er is nu toenemende aandacht voor ouderschap bij psychische aandoeningen (Van der Ende 2016). Omdat ouderschap meer ingevuld wordt door moeders dan door vaders, krijgen de laatsten minder aandacht. De combinatie van psychische beperkingen en de zorg voor kinderen geeft ook voor vaders met psychische aandoeningen stress. Bij een man kan, tijdens de zwangerschap van zijn vrouw en de geboorte van een kind, een crisis optreden. Als er onvoldoende draagkracht is kan de geboorte van een kind tot psychische decompensatie en gezondheidsproblemen leiden.

Woordendans rond herstel en herstelassessment
Replieken van Venu Nieuwenhuizen en Femke Dirkz-de Groen op reacties van Arie Hordijk op hun artikelen in Participatie en Herstel 2017, nr 4 over herstelondersteunende
zorg.

Tot onze vreugde ontvangen wij steeds vaker reacties op geplaatste artikelen. Venu Nieuwenhuizen en Femke Dirkz-de Groen geven ieder hun eigen repliek op de reactie van Arie Hordijk op hun artikel over herstelondersteunende zorg. Wethoudster Lara de Brito van de gemeente Wageningen hield op 31 oktober 2017 een bijzondere lezing over ‘Eigen regie in de praktijk’ tijdens het Helden van de
Wijk festival. Haar lezing smaakt naar meer kopij vanuit gemeentelijke hoek. Op 6 november 2017 overleed Frank van Hoof. Hij was onderzoeker bij het Trimbos- instituut en dé autoriteit op het gebied van de langdurende GGz en ambulantisering. Zijn in memoriam maakt duidelijk hoe zeer hij (ook door ons) gemist zal worden.

Signaleringen van Engelstalige tijdschriftartikelen onder redactie van Jaap van Weeghel (selectie) en Toine Ketelaars (samenvattingen). Zie ook www.kenniscentrumphrenos.nl/publicaties/signaleringen/

In dit artikel wordt ingegaan op de vragen: hoe en waarom Stichting Umah-hai is ontstaan; hoe Umah-hai door een streven naar authenticiteit en autonomie meer diversiteit in het zorglandschap brengt; hoe een bewustwordingsproces zich bij Umah-hai heeft voltrokken dat transformatie van ervaring in ervaringsdeskundigheid niet vanzelf gaat en hoe Umah-hai een eigen wijze heeft ontwikkeld voor omgang met kwetsbaarheid bij zowel medewerkers als deelnemers. Umah-hai is door cliënten in de zorg in 2004 opgericht om veilige woon/ondersteuningsplekken in de gewone woonwijk voor (ex) cliënten uit de psychiatrie en of verslavingszorg te creëren. Umah-hai richt zich met name op het bevorderen van zelfredzaamheid en autonomie. “Umah-hai” betekent ‘groot familiehuis’. De kernwaarden zijn vanaf het begin: gelijkwaardigheid, wederkerigheid, saamhorigheid en vertrouwen.