Waarom onderzoek naar (illegale) drugs? Voor veel mensen is recreatief drugsgebruik onderdeel van hun leefstijl. In veel gevallen levert dergelijk gebruik geen grote problemen op. Maar er zijn ook maatschappelijke nadelen aan drugsgebruik verbonden. Misbruik en verslaving leiden tot kosten in de gezondheidszorg en vermindering van de arbeidsproductiviteit. Productie en handel in illegale drugs zorgen voor een grote belasting van het justitiële apparaat. Voor een effectieve aanpak van de problematische aspecten van drugsgebruik is onvoldoende kennis voorhanden, terwijl beschikbare kennis niet altijd wordt benut. Gecoördineerd wetenschappelijk onderzoek kan bijdragen aan een betere kennisbasis voor beleid dat problemen rond drugs en drugsgebruik effectief aanpakt.
Wat is het ERANID-programma? ERANID (European Research Area Network on Illicit Drugs) is opgezet om internationale samenwerking in drugsonderzoek te stimuleren en daardoor beter gefundeerde beleidsbeslissingen mogelijk te maken. Het programma financierde multidisciplinair onderzoek rond thema’s als nieuwe drugs, kwetsbare groepen, gebruikscarrières en demografische ontwikkelingen binnen drugsgebruikende populaties. Ook onderwerpen die meer op het justitiële terrein lagen, zoals transport en handel in drugs en de daaraan gerelateerde criminaliteit, behoorden tot het werkgebied van ERANID.
Structuur en doel van ERANID ERANID is op 1 januari 2013 gestart als een samenwerkingsverband van elf partners uit zes (toenmalige) EU-landen: België, Frankrijk, Verenigd Koninkrijk (toen nog EU-lid), Italië, Portugal en Nederland. In een aantal projecten zijn ook andere landen betrokken. ZonMw trad op als coördinator van het programma en was bovendien als partner in zes van de zeven ERANID-studies betrokken. De nadruk van het programma lag op onderzoeksvragen rond dringende kwesties voor het drugsbeleid in EU-lidstaten. Welke nieuwe kennis kan bijdragen aan effectief beleid rond (illegale) drugs? En wat impliceert dit bijvoorbeeld voor de praktijk van preventie en verslavingszorg?
Een strategische onderzoeksagenda ERANID wilde ook een nauwere samenwerking bevorderen tussen onderzoekers in verschillende EUlidstaten. Naast een stimulans voor de verdere ontwikkeling van onderzoeksmethoden, kon dit de bestaande versnippering in het drugsonderzoek helpen tegengaan. De ontwikkeling van een gemeenschappelijke strategische onderzoeksagenda was een sleutelelement van het programma. Deze agenda helpt om onderzoekshiaten aan te wijzen en prioriteiten voor drugsonderzoek vast te stellen. In het programma hebben de onderzoeksfinanciers in de EU-lidstaten, onderzoekers, beleidsmakers en andere belanghebbenden hieraan kunnen bijdragen.