Perceptions of Sanctions and Their Effects - The Joint Effects of Subjective Sanction Severity and Perceived Procedural Justice on In-Prison Misconduct and Reoffending

Omschrijving

Percepties van Sancties en hun Effecten: De Gezamenlijke Effecten van Subjectieve Strafzwaarte en Ervaren Procedurele Rechtvaardigheid op Wangedrag in de Gevangenis en Recidive

[Engelstalig proefschrift met Nederlandse samenvatting]

Introductie

Detentie speelt een centrale rol in ons strafrechtsysteem. Op een gemiddelde dag zitten in Nederland ongeveer 9.000 mensen in de gevangenis. Het onderzoeken van hun ervaringen helpt ons beter te begrijpen hoe zij de omstandigheden tijdens detentie beleven en welke factoren bijdragen aan een menselijkere uitvoering van gevangenisstraffen. Daarnaast is het van groot belang om te onderzoeken wat bijdraagt aan het voorkómen van wangedrag en geweld binnen gevangenissen. Een dergelijke aanpak kan niet alleen de veiligheid verbeteren, maar ook helpen om gedetineerden vrijwillig de regels te laten naleven. Verder is een van de doelen van detentie het voorkomen van recidive na vrijlating. Toch blijft het moeilijk om dit doel te bereiken. Bijna 50 procent van de vrijgelaten gevangenen wordt binnen twee jaar opnieuw veroordeeld. Dit benadrukt de noodzaak om te begrijpen of, en hoe, detentie effectief kan bijdragen aan het verminderen van recidive na vrijlating. Deze drie verantwoordelijkheden van de staat—humane straffen, welzijn van gedetineerden en het verminderen van recidive—vormden de aanleiding voor dit onderzoek. Het richtte zich op drie thema’s: (1) de effecten van detentie, met specifieke aandacht voor de ervaren strafzwaarte en ervaren rechtvaardige behandeling, op wangedrag tijdens detentie en recidive na vrijlating, (2) de effecten van disciplinaire straffen tijdens detentie op de bereidheid van gedetineerden om regels na te leven en minder wangedrag te vertonen, met speciale aandacht voor de zwaarte van deze straffen en de manier waarop personeelsleden in de inrichting (PIW’ers) gedetineerden behandelen. (3) Daarnaast is onderzocht hoe gedetineerden detentie ervaren. Dit droeg bij aan een dieper begrip van de aspecten die de ervaren strafzwaarte en de ervaren rechtvaardige behandeling door gevangenisbewaarders beïnvloeden.

Door afschrikking en rechtvaardige behandeling samen te bekijken en toe te passen, kunnen straffen humaner worden uitgevoerd, en neemt de kans op positieve gedragsverandering toe, zowel tijdens detentie als daarna. Wanneer gedetineerden ervaren dat ze rechtvaardig worden behandeld en hun straf als minder zwaar ervaren, verkleint dat de kans op herhaling van wangedrag. Dit onderzoek doet aanbevelingen over hoe dergelijke detentieomstandigheden gecreëerd kunnen worden. Deze aanbevelingen staan in contrast met de recente politieke plannen om het gevangeniswezen te versoberen en een korter dagprogramma aan te bieden om het tekort aan gevangeniscapaciteit aan te pakken. Met het oog op het behoud van veilige en humane gevangenisomstandigheden is het aan beleidsmakers en aan de praktijk om de bevindingen van dit onderzoek ter harte te nemen.

Humaner straffen maakt detentie en waarschijnlijk ook de samenleving veiliger.

Yasrebi, F. M. (2025). Perceptions of Sanctions and Their Effects: The Joint Effects of Subjective Sanction Severity and Perceived Procedural Justice on In-Prison Misconduct and Reoffending. [PhD-Thesis - Research and graduation internal, Vrije Universiteit Amsterdam]. https://doi.org/10.5463/thesis.1036