Suïcide onder jongeren in 2017: Voortgangsrapportage september 2019

Omschrijving

In juli 2018 verschenen de suïcidecijfers over 2017, die een substantiële toename van het aantal suïcides onder de jongeren (10 tot 20 jaar) lieten zien ten opzichte van voorgaande jaren. Met het oog op de toekomst en om passende maatregelen te kunnen nemen, spraken betrokken veldpartijen kort daarop met de betrokken bewindspersonen van het ministerie van VWS de volgende acties af:

1. Een nadere analyse en duiding van de CBS-cijfers, op te leveren door 113 Zelfmoordpreventie in december 2018. Deze is inmiddels afgerond en opgeleverd.

2. Een verdiepend onderzoek naar de achtergrond en aanleiding van de 81 suïcides onder 10- tot 20-jarigen in Nederland in 2017, waarvan de voortgangsrapportage wordt opgeleverd in september 2019 en het eindrapport in december 2019.

3. Het stimuleren van deelname van jeugdhulpinstellingen bij SUPRANET GGZ en SUPRANET Community, programma’s van 113 Zelfmoordpreventie die tot doel hebben de signalering van en zorg voor suïcidale mensen te verbeteren.

Alvorens in te gaan op de inhoud van deze rapportage, volgt eerst een samenvatting van de suïcidecijfers. Uit data van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat 81 jongeren in de leeftijd 10 tot 20 jaar (50 jongens, 31 meisjes) zijn overleden in 2017, terwijl in de jaren 2012-2016 gemiddeld 51 jongeren overleden door zelfdoding. Met name het aantal suïcides onder 17- en 18-jarigen nam in 2017 toe (Berkelmans en Gilissen, 2018). Gerelateerd aan de bevolking is het zelfdodingscijfer in Noord-Brabant (6,8 per 100.000 10- tot 20-jarigen) en in Gelderland (5,1 per 100.000) hoger dan het Nederlandse aantal in deze leeftijdsgroep (4,0 per 100.000). De locatie van overlijden was bij het merendeel van de jongeren in en om het huis (49%) of op het spoor, en 10 van de 81 zelfdodingen gebeurde in een instelling waar de jongere verbleef.

In 2018 telde het CBS 51 jongeren die overleden zijn door zelfdoding. Dit aantal is vergelijkbaar met het gemiddelde suïcidecijfer. De komende jaren wordt duidelijk of 2017 een eenmalige piek is. Feit blijft dat in Nederland 1 tiener per week overlijdt door zelfdoding. Daarom zijn passende acties nodig om suïcides onder jongeren in de toekomst beter te voorkomen.

Deel 1 van deze voortgangsrapportage beslaat de opzet van het onderzoek en de uitvoering tot op het moment van schrijven, medio augustus 2019. In deel 2 staan de recente acties beschreven van de jeugdhulp om op korte termijn concreet aan de slag te gaan met leren en verbeteren, door aansluiting bij het lopende SUPRANET programma van 113 Zelfmoordpreventie. Het rapport eindigt met een korte samenvatting. Alle inhoudelijke resultaten van het verdiepende onderzoek en beleidsmatige aanbevelingen worden gepubliceerd in het eindrapport dat in december 2019 verschijnt.