Aandacht besteden aan gezinsrelaties tijdens detentie is van groot belang om goed contact binnen het gezin in stand te houden. Dit vermindert de impact van de detentie van een ouder voor hun kinderen en vergroot de kans op succesvolle re-integratie van gedetineerden. Deze bijdrage gaat in op de achtergrond van het belang van het onderhoud van gezinsrelaties tijdens detentie en op de ervaringen met de pilot Gezinsbenadering in de penitentiaire inrichting.
Detentie zet gezinsrelaties onder druk
Gedetineerden en ex-gedetineerden vormen in meerdere opzichten een kwetsbare groep. Bijna negen op de tien gedetineerden heeft te maken met psychische problematiek of verslavingsproblematiek (Blaauw, Roesch, & Kerkhof, 2000) en het suïcidecijfer is onder gedetineerden vele malen hoger dan in de gewone bevolking (Blaauw, Kerkhof, & Hayes, 2005). Na vrijlating kampen ex-gedetineerden vaak met problemen met wonen, financiën of werk, omdat zij hun werk en/of huis zijn kwijtgeraakt of hun financiële verplichtingen niet meer kunnen nakomen. Verder kunnen (ex-)gedetineerden kampen met relationele problemen, bijvoorbeeld omdat hun partner zich van hen distantieert vanwege de strafbare feiten of omdat de detentie de relatie bemoeilijkt. Onder (ex-)gedetineerden ligt het aantal echtscheidingen hoger dan onder niet-gedetineerden (Apel, Blokland, Nieuwbeerta, & van Schellen, 2010). Ten slotte kunnen voor gedetineerden met kinderen de ouder-kindrelaties onder druk komen te staan of zelfs worden beëindigd, omdat gedetineerden zich schamen tegenover hun kinderen, de niet-gedetineerde verzorger van het kind contact verbiedt of de kinderen geen contact meer willen hebben met hun (voormalig) gedetineerde ouder. In deze gevallen is er niet alleen sprake van straf vanuit de detentie, maar ook van toegevoegd leed door de consequenties van detentie. Dit bemoeilijkt het maatschappelijk herstel van ex-gedetineerden.